Ada Fighiera-Sikorska, znana również jako Adela, urodziła się 26 stycznia 1929 roku w Siedlcach i zmarła 7 sierpnia 1996 roku w Turynie. Była znaczącą postacią w polskiej przestrzeni medialnej, działając jako dziennikarka oraz redaktorka czasopisma Heroldo de Esperanto.
W ramach swojej kariery, Fighiera-Sikorska była bardzo aktywna w społeczności esperanto. Została członkiem Światowego Związku Dziennikarzy Esperantystów (TEĴA) oraz Związku Pisarzy Esperantojęzycznych (EVA). Co więcej, należała do esperanckiego PEN Club oraz otrzymała honorowe członkostwo w Światowym Związku Esperantystów (UEA).
Życiorys
Ada Fighiera-Sikorska była córką Marii z domu Schmar oraz generała Franciszka Sikorskiego. Swoje dzieciństwo spędziła w Warszawie, gdzie mieszkała do momentu niemieckiej inwazji na Polskę 1 września 1939 roku. W tym trudnym czasie, wraz z rodzicami, babcią z linii żeńskiej, Marią (ur. 1878), oraz siostrą Marią i przyrodnią siostrą Krystyną, musiała uciekać do Lwowa. Jej ojciec był odpowiedzialny za organizację obrony miasta.
Niestety, po sowieckiej agresji, która miała miejsce 17 września, rodzina Ady, podobnie jak miliony innych Polaków, stała się ofiarą brutalnych prześladowań ze strony ZSRR. Ada, wspólnie z matką oraz swoją młodszą siostrą Marią (ur. 1931), została zesłana na Syberię w lipcu 1940 roku, gdzie uczęszczała do szkoły podstawowej. Jej ojciec, niestety, nie miał takiego szczęścia. Został uwięziony przez NKWD i wraz z około 3800 innymi polskimi oficerami stracił życie w wiosennym mordzie w Charkowie, znanym jako zbrodnia katyńska.
Dzięki umowie zawartej z Wielką Brytanią w 1941 roku, ZSRR uwolnił 2 miliony polskich cywilów przetrzymywanych na Syberii, co umożliwiło Adzie, jej matce i siostrze wyjazd w 1942 roku przez Samarkandę do Persji. Tam najpierw dotarły do Teheranu, a następnie do Isfahanu, gdzie Ada uczęszczała do polskiej szkoły. W latach 1945-1948 żyła z innymi polskimi uchodźcami w Beirucie, natomiast w 1948 roku z powodzeniem zdała polski egzamin maturalny w Wielkiej Brytanii. Po ośmioletniej tułaczce wojennej i powojennej, w listopadzie, zdecydowała się wrócić do Polski.
Po powrocie ukończyła slawistykę o specjalizacji dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim, a następnie rozpoczęła pracę w wydawnictwie. W 1956 roku brała udział w kursach języka esperanto organizowanych w Warszawie przez Julio Baghy’ego. W 1958 roku, przed jubileuszowym Światowym Kongresem Esperanto w Warszawie, zajmowała się działalnością w Warszawskim Towarzystwie Esperanckim, była także członkiem redakcji esperanckiej Polskiego Radia. Wówczas poznała swojego przyszłego męża, Gian Carlo Fighiera, który był członkiem Stałego Komitetu Kongresowego Kongresu Esperanto.
W dniu 1960 roku wzięła ślub w Brukseli, a rok później rozpoczęła współpracę przy organizacji Światowego Kongresu Esperanto w Harrogate w Wielkiej Brytanii. W 1962 roku przejęła od Theodore Junga redakcję czasopisma „Heroldo de Esperanto”, którym kierowała przez 36 lat, najpierw w Brukseli przez 17 lat, a następnie przez 9 lat w Madrycie, a ostatecznie od 1988 roku w Turynie. Równocześnie aktywnie uczestniczyła w licznych międzynarodowych i krajowych kongresach oraz spotkaniach esperanckich jako nauczyciel i wykładowca.
Ada Fighiera-Sikorska zmarła w wieku 67 lat w klinice Fornaca w Turynie, gdzie przebywała przez dwa miesiące z powodu nieuleczalnej choroby kręgosłupa i wątroby. Mimo trudnych okoliczności, do samego końca pozostawała aktywna intelektualnie. Z oddali, z szpitala, pisała dziesiątki listów do rodziny i przyjaciół. Na kilka dni przed odejściem z tego świata zaczęła pisać artykuły i przygotowywać korekty kolejnego numeru „Heroldo de Esperanto”. Podczas ceremonii pogrzebowej jej trumnę ozdobiły polska i brytyjska flaga. Ada pragnęła, aby jej ciało zostało skremowane, a prochy przechowywano w kolumbarium głównego cmentarza w Turynie (kwatera A2, numer 24).
Nagroda im. Ady Fighiery-Sikorskiej
Od 2004 roku podczas Międzynarodowego Esperanckiego Tygodnia Kultury i Turystyki w Katalonii przyznawana jest nagroda im. Ady Fighiery-Sikorskiej. Ten honorowy wyróżnienie składa się z dyplomu oraz medalu, na którym znajduje się podobizna samej Ady Fighiery-Sikorskiej. Pierwszym laureatem tej nagrody został Augusto Casquero z Walencji, który został doceniony za swoją długoletnią działalność na rzecz esperanta.
Przypisy
- Indeks represjonowanych. Wyszukiwarka osób represjonowanych. Szczegółowe informacje [Sikorska Maria]. indeksrepresjonowanych.pl. [dostęp 13.08.2024 r.]
- Indeks represjonowanych. Wyszukiwarka osób represjonowanych. Szczegółowe informacje [Sikorska Maria]. indeksrepresjonowanych.pl. Cytat: Zesłanie 20.07.1940 r.
- Kongresa Libro. 94a Universala Kongreso de Esperanto. Bjalistoko, 25.07.2009 r. - 01.08.2009 r. Rotterdam: UEA, 2009, s. 14. ISSN 0083-3851.
- Niezapomniana Ada(w Esperanto). [dostęp 04.03.2017 r.]
- Tosia Proniewicz-Twardowska. Krótki życiorys Ady. „Biuletyn MY”. 24 (rok 54), s. 4-5, 15.12.1996 r. Koło Wychowanków Szkół Polskich - Isfahan i Liban.
- Irena Baupré-Stankiewicz, Danuta Waszczuk-Kamieniecka, Jadwiga Lewicka-Howells: Isfahan miasto polskich dzieci. Londyn: Koło Wychowanków Szkół Polskich Isfahan i Liban, 1987, s. 393, 409, 490, 530. Cytat: Adela Sikorska (str. 393 i 490); Adela Sikorska-Fighiera (str. 409); Sikorska-Fighiera Ada (str. 530).
- a b c Jadwiga Gibczyńska: De tajgo al minaretoj. Rotterdam: UEA, 2000. Brak numerów stron w książce.
Pozostali ludzie w kategorii "Media i komunikacja":
Edward Przewóski | Marta Kielczyk | Grażyna Lutosławska | Jerzy PłażewskiOceń: Ada Fighiera-Sikorska