Jerzy Płażewski

---

Życiorys

Jerzy Płażewski był niezwykle utalentowanym człowiekiem, synem znanego fotografa Ignacego Płażewskiego. W trudnych czasach II wojny światowej, pomiędzy rokiem 1942 a 1944, piastował stanowisko redaktora naczelnego pisma „Młody Nurt”, które było wydawane przez młodzieżówkę organizacji Miecz i Pług. Po wojnie, w 1950 roku, zakończył edukację w Szkole Głównej Planowania i Statystyki, co stanowiło fundament jego kariery zawodowej.

Już podczas studiów, Jerzy Płażewski odnajdywał się w roli krytyka filmowego, publikując swoje recenzje w takich czasopismach jak „Odrodzenie”. W 1949 roku rozpoczął pracę w tygodniku „Film”, a jego teksty można było zobaczyć również w „Życiu Literackim”. W latach 1952–1956 pełnił funkcję kierownika działu filmowego w „Przeglądzie Kulturalnym”, a następnie przez rok zarządzał miesięcznikiem „Film na świecie”. W 1960 roku otworzył w Warszawie Kino Dobrych Filmów „Wiedza”, które znajdowało się w Pałacu Kultury i Nauki, i kierował nim przez 25 lat, do roku 1985. W 1965 uzyskał stopień doktora z filozofii na Uniwersytecie Warszawskim.

Po 1968 roku, Płażewski objął stanowisko kierownika działu zagranicznego w miesięczniku „Kino”, pozostając w redakcji tego czasopisma aż do momentu swojej śmierci. W ciągu swojej kariery napisał wiele książek dotyczących światowego kina, a także zasiadał w jury na różnych festiwalach filmowych, w tym w Cannes, Berlinie, San Sebastian czy Moskwie, a także w takich miastach jak Acapulco, Locarno, Karlowe Wary, Mannheim, Mar del Plata, Gdynia i Kraków.

Dzięki swojej pasji do filmu, Płażewski stał się członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, Stowarzyszenia Filmowców Polskich oraz FIPRESCI. Otrzymał prestiżową Nagrodę im. Karola Irzykowskiego dwukrotnie, w latach 1958 oraz 1971. W 2008 roku został uhonorowany Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. W trakcie swojej kariery obejrzał ponad 13,5 tys. filmów, a jego unikalny styl pracy obejmował korzystanie z długopisu z latarką, co pozwalało mu sporządzać notatki w trakcie seansów.

W 2021 roku ukazała się monografia poświęcona Jerzemu Płażewskiemu, zatytułowana „Jerzy Płażewski”, redagowana przez Barbarę Gizę i Piotra Zwierzchowskiego. Publikacja została wydana przez Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR i otrzymała ISBN 978-83-66849-17-4. Należy do serii „Polcy krytycy filmowi”, a wśród autorów można wymienić Andrzeja Bukowieckiego, Barbarę Gizę, Martę Hauschild, Barbarę Hollender, Karola Jachymka, Monikę Jacygrad, Krzysztofa Kornackiego, Arkadiusza Lewickiego, Piotra Pławuszewskiego, Tadeusza Lubelskiego, Barbarę Szczekałę, Adama Wyżyńskiego, Krzysztofa Zanussi oraz Piotra Zwierzchowskiego.

Publikacje książkowe

Jerzy Płażewski, znany polski autor, ma na swoim koncie wiele książek, które dotykają różnych aspektów historii, fotografii oraz filmu. Oto niektóre z jego istotnych publikacji:

• Druga wojna światowa: chronologiczne zestawienie zdarzeń od Monachium do Poczdamu: 28. XI. 1938–2. VIII. 1945 (Wydawnictwo Poligrafika, Łódź 1947),
• Fotografowanie nie jest trudne (Wydawnictwo Poligrafika, Łódź 1947; wydanie 2 rozszerzone: Filmowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1951; wydanie 3: Filmowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1952; wydanie 4 uzupełnione: Filmowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1957; wydanie 5 uzupełnione: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1961; wydanie 6 uzupełnione: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1968; wydanie 7 uzupełnione: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1970; wydanie 8 uzupełnione: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1972; wydanie 9: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1974; wydanie 10 jako Fotografowanie nie jest trudne. O fotografii czarno-białej: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1988),
• Szabla i pióro: rzecz o jenerale Hauke-Bosaku (Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1952),
• Szkice filmowe (Filmowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1952),
• Filmy, które pamiętamy (Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, Warszawa 1956),
• Filmowcy radzieccy i ich dorobek (1918-1957). 559 sylwetek twórczych (Centralne Archiwum Filmowe, Warszawa 1957),
• Mała historia filmu w ilustracjach (Filmowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1957),
• Język filmu (Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1961; wydanie 2 uzupełnione: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1982; wydanie 3: Książka i Wiedza, Warszawa 2008),
• Andrzej Munk (22). Anthologie du Cinéma (Anthologie du Cinéma, Paris [février] 1967),
• Historia filmu dla każdego (Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”, Warszawa 1968; wydanie 2 uzupełnione: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1977; wydanie 3 jako Historia filmu dla każdego 1895-1980: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1986; wydanie 4 uzupełnione jako Historia filmu: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1995; wydanie 5 poszerzone jako Historia filmu 1895-2000: Książka i Wiedza, Warszawa 2001; wydanie 6 poszerzone jako Historia filmu 1895-2003: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 2005; wydanie 7 jako Historia filmu 1895-2005: Książka i Wiedza, Warszawa 2007; wydanie 8, niezmienione: Książka i Wiedza, Warszawa 2008),
• 200 filmów tworzy historię najnowszą kina (Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1973),
• Historia filmu francuskiego: 1895-1989 (Editions Spotkania, Warszawa 1992; wydanie 2 jako Historia filmu francuskiego 1895-2003: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 2005),
• 75 najważniejszych międzynarodowych festiwali filmowych za granicą (skrypt powielany; Film Polski, Warszawa 1993).

Publikacje te świadczą o szerokim zakresie zainteresowań Płażewskiego oraz jego wkładzie w historię filmów i sztuk wizualnych w Polsce.

---

Oceń: Jerzy Płażewski

---