Gerszon Dua

---

Życiorys

Gerszon Dua urodził się w rodzinie żydowskiej, która żyła w ubóstwie i w ortodoksyjnej wierze. Jego powiązania z polityką i ruchem socjalistycznym zaczęły się w 1909 roku, kiedy to przystąpił do Poalej Syjon. Dwa lata później, w 1911 roku, wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, lecz nie minęło dużo czasu, a już w 1913 roku zdecydował się na powrót do ojczyzny. Po swoim powrocie kontynuował działalność w ramach Poalej Syjon, a w Warszawie pełnił funkcję sekretarza jednego z jego oddziałów.

W 1920 roku Dua ponownie emigruje, tym razem do Palestyny. Tam, jako jeden z założycieli Komunistycznej Partii Palestyny, został jej pierwszym sekretarzem. Niestety, jego aktywność polityczna szybko zwróciła uwagę brytyjskich władz, co skłoniło go do powrotu do Polski w 1921 roku. W kraju tym, Gerszon został wybrany na sekretarza Komitetu Centralnego Poalej Syjon – Lewicy. W 1922 roku udał się na przeszkolenie do Moskwy, jednak już pod koniec tego samego roku powrócił w sposób nielegalny do Polski.

Od 1923 roku do 1927 roku, prowadził działalność jako sekretarz Centralnego Biura Żydowskiego. Problemy z władzami pojawiły się w 1924 roku, kiedy to dwukrotnie aresztowano go za jego politykę antypaństwową. Wobec rosnącego zagrożenia, wyjechał ponadto do Związku Radzieckiego, gdzie kierował Centralną Szkołą Partyjną przy Komitecie Centralnym Komunistycznej Partii Zachodniej Białorusi.

Rok 1928 to kolejna ważna data w jego życiu, ponieważ to wtedy partia zleciła mu działalność propagandową wśród robotników amerykańskich, co nakłoniło do powrotu do Stanów Zjednoczonych. Jednak wkrótce zagrożony aresztowaniem, musiał wrócić do Polski. W marcu 1929 roku został aresztowany po raz kolejny z powodu swojej działalności politycznej. Po wypuszczeniu za kaucją, udał się ponownie do ZSRR, gdzie pozostawał do 1935 roku, angażując się w działania Międzynarodówki Komunistycznej.

Po powrocie do Polski w maju 1935 roku, objął stanowisko kierownika Wydziału Żydowskiego w Sekretariacie Krajowym KC Komunistycznej Partii Polski, równocześnie nadzorując działalność Komunistycznych Partii Zachodniej Ukrainy oraz Zachodniej Białorusi. W 1937 został delegowany do Hiszpanii w celu kierowania pracą partyjno-polityczną, w tym organizowaniem Żydowskiej Kompanii im. Naftaliego Botwina w ramach Brygady im. Jarosława Dąbrowskiego. Po delegalizacji Komunistycznej Partii Polski w 1938 roku, Dua przeniósł się do Paryża, gdzie podjął współpracę z Komunistyczną Partią Stanów Zjednoczonych.

Kiedy wybuchła II wojna światowa, znajdował się w Francji. W 1942 roku zdołał dotrzeć na Kubę, gdzie spędził kolejne pięć lat. Wrzesień 1947 roku przyniósł mu powrót do Polski, gdzie pracował w Komitecie Centralnym Polskiej Partii Robotniczej oraz w Centralnym Komitecie Żydów Polskich. Tragicznie zginął w wypadku samochodowym w pobliżu Oświęcimia i został pochowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 31, rząd 3). Pośmiertnie przyznano mu 14 lutego 1948 roku Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari.

---

Oceń: Gerszon Dua

---