Edmund Banasikowski

---

Życiorys

Edmund Banasikowski był osobą o bogatym życiorysie, który znał nie tylko militarną, ale także literacką drogę. Ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty w Komorowie-Ostrowi Mazowieckiej. W dniu 15 października 1935 roku prezydent RP Ignacy Mościcki mianował go podporucznikiem, nadając mu 427. lokatę w korpusie oficerów piechoty.

W marcu 1939 roku awansował na porucznika z datą starszeństwa 19 marca i 404. lokatą. W tym samym czasie pełnił obowiązki dowódcy plutonu w 7. kompanii 23 pułku piechoty, stacjonując we Włodzimierzu.

W chwili wybuchu II wojny światowej był już dowódcą pododcinka Batalionu Fortecznego „Mikołów”. Po zakończeniu kampanii wrześniowej, zaangażował się w działalność konspiracyjną w Siedlcach oraz Warszawie, gdzie działał w latach 1939–1941.

W styczniu 1942 roku objął dowództwo grupy dywersyjnej o nazwie Wachlarz, prowadzącej działalność na terenach Witebska i Newela. Po reorganizacji struktur dywersyjnych w regionie wschodnim, dołączył do Inspektoratu F okręgu wileńskiego Armii Krajowej. Tam pełnił rolę zastępcy majora Czesława Dębickiego, znanego pod pseudonimem „Jarema”.

Latem 1944 roku brał udział w operacji Ostra Brama, a następnie współredagował biuletyn „Na Zew Ziemi Ojczystej” wraz z Antonim Snarskim. Wiosną 1945 roku został aresztowany przez NKWD. Mimo że udało mu się uciec z więzienia, wyzwania przed jakimi stanął skłoniły go do opuszczenia ojczyzny.

W 1946 roku znalazł się w Szwecji, a pięć lat później przeniósł się do Stanów Zjednoczonych, osiedlając się w Milwaukee. Na emigracji pełnił szereg ważnych funkcji, w tym przewodniczącego Kongresu Polonii Amerykańskiej w Wisconsin w latach 1960–1977, był także korespondentem Radia Wolna Europa oraz laureatem nagrody literackiej Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie w 1989 roku.

W dłuższym okresie czasu był również prezesem Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Milwaukee. W dniu 10 czerwca 1989 roku został powołany do Oddziału Rady Narodowej RP na terenach Stanów Zjednoczonych. Jego wojenny szlak zakończył się w stopniu kapitana, a po upadku komunizmu w Polsce, został awansowany do rangi majora w 1990 roku, a później do stopnia pułkownika.

Edmund Banasikowski pozostawił po sobie również trwały ślad w polskiej literaturze jako autor książki „Na zew Ziemi Wileńskiej” wydanej w 1990 roku. Był mężem Zofii (z domu Brzozowskiej) i ojcem dwojga dzieci – Barbary oraz Ryszarda.

Ordery i odznaczenia

Edmund Banasikowski, jako osoba wyróżniająca się swoją służbą i zasługami, został uhonorowany licznymi odznaczeniami, które potwierdzają jego poświęcenie i odwagę w trudnych czasach.

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari,
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (przyznany w 1993 roku przez prezydenta Lecha Wałęsę),
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1989 roku,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, otrzymany 3 maja 1975 roku,
• Krzyż Walecznych,
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami.

---

Oceń: Edmund Banasikowski

---