Marian Jacek Woszczerowicz, urodzony 11 września 1904 roku w Siedlcach, a zmarły 19 października 1970 roku w Warszawie, był znanym polskim aktorem, który zasłynął jako aktor charakterystyczny. Jego kariera obejmowała różnorodne dziedziny, takie jak teatr, film i radio. Jacek Woszczerowicz był również uznawanym reżyserem oraz wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie.
Jego talent oraz oddanie dla sztuki teatralnej uczyniły go jednym z czołowych przedstawicieli polskiej sceny artystycznej. Woszczerowicz pozostawił niezatarte ślady w historii polskiego teatru i filmu, wpływając na wielu młodych adeptów sztuki aktorskiej.
Życiorys
Jacek Woszczerowicz przyszedł na świat 11 września 1904 roku w Siedlcach. Pochodził z rodziny, w której ojciec, Wojciech, pełnił rolę nauczyciela łaciny, a matka, Czesława z Jasińskich, dbała o rodzinny dom. W wieku jedenastu lat rozpoczął naukę w Gimnazjum im. hetmana St. Żółkiewskiego w Siedlcach. Niezależnie od edukacji, zaangażował się jako ochotnik w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Po zakończeniu tego etapu, w 1922 roku, z sukcesem zdał egzamin maturalny.
W kolejnych latach zdecydował się na studia na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Warszawskiego. Po zakończeniu edukacji formalnej w 1925 roku, rozpoczął studia sceniczne w zespole „Reduty.” Jego talent aktorski przyciągnął uwagę publiczności w miastach takich jak Poznań, Łódź, a także innych miejscach w Polsce. W czerwcu 1927 roku zweryfikował swoje umiejętności, zdając egzamin aktorski w Związku Artystów Scen Polskich (ZASP).
Podczas II wojny światowej, Woszczerowicz pracował w sztuce, jednocześnie prowadząc studio aktorskie w Państwowym Polskim Teatrze w Grodnie, które później przeniesiono do Białegostoku w Białoruskiej SRR. W 1941 roku znalazł się w Wilnie, gdzie pracował jako robotnik. Ukrywał się pod przybranym nazwiskiem, aby uniknąć przymusowego zatrudnienia w niemieckich teatrach.
W dniu 10 września 1944 roku, dołączył do zespołu Teatru I Armii Wojska Polskiego, co miało miejsce w Lublinie, za namową Tadeusza Wołowskiego, szefa Wydziału Teatralnego Resortu Kultury i Sztuki PKWN. Pierwszym dziełem, które reżyserował, była sztuka WeseleWyspiańskiego, która miała swoją premierę 29 listopada 1944, a oprawę muzyczną dla tego wystawienia przygotował Aleksander Barchacz.
Następnie przebywał w Krakowie i Katowicach, zanim osiedlił się na stałe w Łodzi. W latach 1946-1952 piastował funkcję wykładowcy w warszawskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej, która do 1949 roku miała swoją siedzibę w Łodzi. Krótko po wojnie współpracował z Teatrem Śląskim, a także z krakowskim Teatrem Starym. Od 1948 roku związany był z wieloma warszawskimi teatrami, takimi jak Rozmaitościami (1948/1949), Polskim (1949–1952), Narodowym (1952–1958), oraz Ateneum (od 1958 roku aż do śmierci).
W swym dorobku artystycznym występował w takich sztukach jak Jarmark autorstwa Jeana Anouilha, Martwa królowa Henry’ego de Montherlant, Za rzekę, w cień drzew Ernesta Hemingwaya, Ryszard III Szekspira (w roli tytułowej), Proces Kafki (jako Józef K.), Don Juan Moliera, Muchy Sartre’a, Kordian Słowackiego oraz Zemsta Fredry (w roli Józefa Papkina). Jego ostatnią rolą na scenie teatralnej był Davies w sztuce Dozorca Harolda Pintera.
Niestety, Jacek Woszczerowicz odszedł z tego świata w Warszawie. Jego miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Wojskowym na Powązkach, gdzie został pochowany w kwaterze C 2-10-8.
Życie prywatne
Pierwsze małżeństwo aktora zawarł z Lubą Fischer, znaną jako Eliza Fischer lub pod pseudonimem Luba Ditris, która wywodziła się z renomowanej rodziny aktorskiej Fischerów, popularnej przed wybuchem II wojny światowej. Niestety, zginęła w tragicznych okolicznościach w wieku zaledwie 36 lat podczas Holokaustu.
Po raz drugi ożenił się z aktorką Haliną Kossobudzką, z którą miał syna Dyzmę. Na tragiczne wieści o jego śmierci wpłynęły dramatyczne okoliczności – zginął w 1964 roku w Tatrach.
Warto również dodać, że był spokrewniony z Lechem Woszczerowiczem, który zasiadał w Sejmie jako poseł z ramienia Samoobrony w latach 2005–2007.
Filmografia
Filmografia Jacka Woszczerowicza obejmuje wiele znaczących ról, które z pewnością zapisały się w historii polskiego kina. Oto lista jego najważniejszych osiągnięć:
- 1936 – jego wielka miłość, autor,
- 1937 – znacząca rola w filmie znachor, gdzie wcielił się w postać Jemioła,
- 1938 – ponownie zagrał Jemioła w filmie profesor Wilczur,
- 1938 – zagrał Ryszarda Gardę w filmie rena,
- 1938 – wystąpił jako magik Sroboszcz w obrazie strachy,
- 1939 – rola Krążka, agenta „Autokoncernu” w kłamstwo Krystyny,
- 1939/1942 – powrót do kreacji Jemioła w testament profesora Wilczura,
- 1946 – postać szewca Leona w filmie dwie godziny,
- 1947 – występ w obrazie nawrócony,
- 1953 – rola Włodzimierza Lenina w żołnierz zwycięstwa,
- 1956 – jako Rejent Milczek w zemsta,
- 1967 – dróżnik Wawrzyniec Wiór w ślepy tor (z cyklu opowieści niezwykłe),
- 1967 – właściciel zajazdu „Siedem Krzyży” w wenus z Ille,
- 1969 – konstruktor Zygmunt Wasiak, kierownik składnicy złomu w jak zdobyć pieniądze, kobietę i sławę; w części III: „Jak zdobyć sławę”.
Ordery i odznaczenia
Jacek Woszczerowicz był osobą odznaczoną wieloma wyróżnieniami, które potwierdzają jego wkład w rozwój kraju oraz zasługi na rzecz społeczeństwa. Poniżej przedstawiono szczegółową listę jego odznaczeń:
- Order Sztandaru Pracy I klasy, przyznany w 1959 roku,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 19 lipca 1954 roku,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 22 lipca 1952 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 8 maja 1946 roku,
- Srebrny Krzyż Zasługi,
- Medal 10-lecia Polski Ludowej, przyznany 19 stycznia 1955 roku,
- Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego, 1967 rok,
- Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy”, 1965 rok.
Nagrody
Jacek Woszczerowicz, uznawany za jednego z wyjątkowych artystów swojej epoki, ma na koncie szereg znaczących wyróżnień, które podkreślają jego niezwykły talent i poświęcenie dla sztuki teatralnej. Oto przegląd najważniejszych nagród, które otrzymał w trakcie swojej kariery:
- nagroda na Festiwalu Sztuk Rosyjskich i Radzieckich za rolę Tarełkina w przedstawieniu „Śmierć Tarełkina” Aleksandra Suchowo-Kobylina w Teatrze Rozmaitości w Warszawie (1949),
- Nagroda Państwowa II stopnia za działalność aktorską w minionym 10-leciu (1955),
- Nagroda Radia i TV za rolę Józefa K. w słuchowisku „Proces” wg Franza Kafki (1958),
- Nagroda im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego za inscenizację i rolę tytułową w „Ryszardzie III” Szekspira na deskach warszawskiego Teatru Ateneum (1959),
- Nagroda Państwowa I stopnia za całokształt twórczości aktorskiej w teatrze i w telewizji (1966).
Te osiągnięcia nie tylko odzwierciedlają jego profesjonalizm, ale także stanowią świadectwo jego niezrównanego wkładu w rozwój polskiej kultury teatralnej.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Marcin Mroczek | Przemysław Truściński | Anna Zawadzka (malarka) | Józef Mondschein | Kamila Boruta | Tomasz Pietrasiewicz | Jarosław Kamiński (pisarz) | Jerzy Koszutski | Józef Głodowski | Andrzej Fogiel | Robert Rogalski (1920–2020) | Janusz Królik | Michał Boruciński | Zofia Garbaczewska-Pawlikowska | Teresa Brzóskiewicz | Rafał Zbieć | Teresa Kruczek | Joanna Jodełka | Andrzej Ruciński (fotograf) | Wiesław ŁukaOceń: Jacek Woszczerowicz