Hieronim Czesław Grala, urodzony 30 maja 1957 roku w Siedlcach, jest postacią znaczącą w polskim kręgu akademickim. To nie tylko historyk, ale także specjalista zajmujący się badaniem dziejów Rusi, co czyni go ekspertem w obszarze historii tego regionu.
W swoje pracy koncentruje się na zgłębianiu złożonych relacji oraz wydarzeń, które miały kluczowe znaczenie dla Rusi, a jego pasja do historii łączy się z wymagającą rolą dyplomaty, którą również pełni.
Życiorys
„Hieronim Grala ukończył studia z zakresu historii na Uniwersytecie Warszawskim, zdobywając dyplom w 1980 roku. Następnie, 16 listopada 1990 roku, obronił doktorat, którego temat brzmiał: Kanclerz Iwan Wiskowaty. Studium kariery politycznej w XVI-wiecznej Rosji, pod kierunkiem Andrzeja Poppego. Habilitację uzyskał w 2018 roku, prezentując pracę zatytułowaną Stosunki polsko-moskiewskie w XVI–XVII w. – problemy źródłoznawcze, literaturoznawcze i edytorskie.
Od początku swojej kariery zawodowej, w 1980 roku, związany jest z Instytutem Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Pracował jako asystent stażysta, a następnie awansował na stanowisko asystenta oraz starszego asystenta. Od 1991 roku pełnił funkcję adiunkta, a w 2010 roku został starszym wykładowcą. Od 2011 roku ponownie objął stanowisko adiunkta w Zakładzie Historii Średniowiecznej.
W okresie od kwietnia 1981 roku do maja 1982 roku Hieronim Grala odbył służbę wojskową. W latach 1990–1993 był sekretarzem naukowym Instytutu Historycznego UW, a także członkiem Rady Archiwalnej przy Naczelnym Dyrektorze Archiwów Państwowych w latach 1995–1997. Angażował się również w działalność Polsko-Rosyjskiej Komisji Historycznej PAN-RAN, obecnie znanej jako Komisja Historyków Polski i Rosji, oraz w Komisji Bizantynologicznej PAN (do 1999 roku).
Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Heraldycznego oraz Istoriko-Rodosłownego Obszczestwa w Moskwie. W latach 1991–2000 pełnił rolę przewodniczącego zarządu Fundacji Naukowej Przyjaciół Instytutu Historii UW „Klio”. Oprócz tego, redagował serię Monumenta historica res gestas Europae Orientalis illustrantia. Fontes XV–XVII saec. (Warszawa-Moskwa, od 1995 roku) oraz współpracował z działem bibliograficznym „Russia Mediaevalis” w Monachium. Od 1995 roku związany jest z redakcją „Mówią Wieki”, a od 2011 roku jest kierownikiem Komisji Polono-Russica.
Hieronim Grala uzyskał tytuł profesora honorowego Moscow Academy of Economics and Law (MAEL) w 2011 roku. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Heraldycznego od 1987 roku oraz zagranicznym członkiem rosyjskiego Towarzystwa Historyczno-Genealogicznego (od 1988 roku). Od 2006 roku jest także członkiem honorowym Towarzystwa Przyjaciół Muzeów Moskiewskiego Kremla.
W latach 2000–2009 pracował w służbie dyplomatycznej jako radca Ambasady RP w Federacji Rosyjskiej, a od 2007 roku jako I radca. Pełnił funkcję dyrektora Instytutu Polskiego w Petersburgu w latach 2000–2005 oraz dyrektora Instytutu Polskiego w Moskwie w latach 2005–2009. Od 2013 roku jest wykładowcą na Wydziale „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego, koncentrując się na badaniach dotyczących Rusi w średniowieczu oraz nowożytności.”
Odznaczenia i wyróżnienia
Hieronim Grala został odznaczony wieloma prestiżowymi wyróżnieniami, które uznają jego wkład w rozwój i promocję polskiej kultury, a także w inne dziedziny działalności społecznej oraz kulturalnej. Oto lista jego odznaczeń:
- Srebrny Krzyż Zasługi „za zasługi dla promocji kultury polskiej” (2004),
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (2005),
- Medal „Pro Memoria” (2004),
- Odznaka Honorowa Sybiraka (2004),
- Odznaka Honorowa „Obozy internowanych w Rosji Sowieckiej” (2009),
- Medal „Na Pamiątkę 300-lecia Petersburga” (Prezydent FR – 2004),
- Medal A.N. Olenina (Rosyjska Biblioteka Narodowa – 2005),
- Medal Jubileuszowy „Mieżdunarodnogo Sojuza Muzikalnych Diejatieliej” (2007),
- Medal „Za licznyj wklad w razvitije rossijskoj słowiesnosti” (Ministerstwo Kultury FR – 2009),
- Profesor honorowy Moskiewskiej Akademii Ekonomiki i Prawa (2011),
- Członek honorowy Akademii Dziennikarstwa Kazachstanu (2015).
Wszystkie te wyróżnienia świadczą o jego wyjątkowym dorobku oraz oddaniu pracy na rzecz kultury i edukacji.
Publikacje
Oto zaktualizowana lista publikacji, które dowodzą głębokiego zaangażowania Hieronima Grali w badania historyczne oraz jego wkładu w literaturę przedmiotu:
- Rola Rusi w wojnach bizantyńsko-bułgarskich przełomu XII i XIII wieku, „Balcanica Posnaniensia” 2 (1985), s. 125–132,
- Tradycja dziejopisarska o pobycie władcy Bizancjum w Haliczu. Jan Długosz i kronikarz hustyński, „Kwartalnik Historyczny” 93 (1986), s. 639–661,
- Kołpak Witołdowy czy czapka Monomacha? Dylematy wyznawców prawosławia w monarchii ostatnich Jagiellonów, [w:] Katolicyzm w Rosji i prawosławie w Polsce (XI–XX w.), Warszawa 1997, s. 51–67,
- Iwan Michajłow Wiskowatyj. Kariera gosudarstwiennogo diejatiela w Rossii XVI w., Moskwa: izd. Radiks, 1994,
- (redakcja) Modernizacja struktur władzy w warunkach opóźnienia: Europa Środkowa i Wschodnia na przełomie średniowiecza i czasów nowożytnych, Warszawa: Wydawnictwo „DiG” 1999,
- (redakcja) Paweł Tokarz, Wyprawa kijowska Bolesława Chrobrego w roku 1018, Warszawa: Stud. Koło Naukowe Historyków UW 1996,
- (redakcja) Stosunki międzywyznaniowe w Europie Środkowej i Wschodniej w XIV–XVII wieku, Warszawa: DiG 2002,
- (redakcja) Ostmitteleuropa im 14.–17. Jahrhundert – eine Region oder Region der Regionen?, Warszawa: Wydawnictwo DiG 2003,
- (wraz z O.S. Dawtianem) Podarocznyj etikiet, Sankt Pietierburg: Impredservis 2017,
- (wraz z Witoldem Juraszem) Wataha Putina, Warszawa, Wydawnictwo Czerwone i Czarne 2023.
Przypisy
- a b c d HieronimH. Grala HieronimH., Autoreferat [online], al.uw.edu.pl, 11.2018 r. [dostęp 13.04.2022 r.]
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 08.09.2004 r. o nadaniu orderu i odznaczeń, nr 38 (M.P. z 2005 r. nr 2, poz. 16).
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Maria Gorzechowska | Adam Bobryk | Włodzimierz Jastrzębski (historyk) | Hanna Chorążyna | Alicja Irena Breymeyer | Jerzy Gąssowski | Antoni Auleitner | Marta Rzewuska-Frankowska | Agata Kot-Wasik | Zbigniew Lorkiewicz | Eugeniusz Frankowski | Lech Grabowski | Tamara Zacharuk | Jerzy Wiszniewski (hydrobiolog) | Antoni Winter | Oskar Flatt | Zdzisław Stefanoff | Maciej Cmoch | Krzysztof Skwierczyński | Andrzej MyrchaOceń: Hieronim Grala