Stanisław Pieńkowski (pisarz)

Jego edukacja rozpoczęła się w gimnazjach w Siedlcach i Warszawie. Już wtedy zaangażował się w działalność społeczną, co doprowadziło do aresztowania i uwięzienia go na skutek udziału w studenckiej manifestacji, znanej jako kilińszczyzna, w dniu 17 kwietnia 1894 roku. W rezultacie został zmuszony do ucieczki z zaboru rosyjskiego.

Po przeniesieniu się do Krakowa podjął współpracę z czasopismem Życie, rozwijając swoją działalność publicystyczną. Był współpracownikiem wielu prestiżowych pism, takich jak Głos, Ateneum, Książki, Krytyka oraz Nasz kraj. Jego zainteresowania obejmowały szeroki zakres tematów, w tym krytykę literacką, malarstwo, architekturę oraz kulturę i filozofię hinduską, w tym tłumaczenie hymnów Rigwedy.

W czasie I wojny światowej Pieńkowski znalazł się w Kijowie, gdzie współpracował z teatrem Studyo prowadzonym przez Stanisławę Wysocką. Po wojnie, w 1918 roku, powrócił do Warszawy, gdzie jako krytyk teatralny współpracował głównie z prasą endecką, m.in. z Gazetą Poranną, Rzeczą Pospolitą, Słowem Polskim, Myślą Narodową oraz Gazetą Warszawską.

Pieńkowski był znany jako postrach ludzi teatru i literatury, który w swoich wystąpieniach często stosował napastliwy i brutalny język, krytykując nowatorskie próby w prozie oraz poezji, ze szczególnym naciskiem na ataki na przedstawicieli grupy literackiej Skamandryci. W młodości, jako socjalista, zmienił swoje poglądy na bardziej konserwatywne i nacjonalistyczne, ostro zwalczając obecność Żydów w polskiej kulturze i gospodarce, co przekładało się na jego antysemickie teksty.

Jego dorobek literacki jest rozproszony w wielu czasopismach i dziennikach, w których regularnie publikował. Jako poeta, zamieścił kilkanaście wierszy w Życiu Stanisława Przybyszewskiego. Ponadto przetłumaczył Piosenkę jesienną Paula Verlaine'a i, wraz z żoną, był jednym z pierwszych tłumaczy prac Fryderyka Nietzschego w Polsce, w tym znanego dzieła Tak mówił Zarathustra z 1901 roku.

W swoim dorobku ma również trzy osobno wydane publikacje publicystyczne: W ogniu walki, Zdanie Warszawy oraz O pochodzie na Wawel, a część jego szkiców oraz artykułów krytycznych została zebrana w tomie Maski życia.