Witold Zalewski


Witold Zalewski, który przyszedł na świat 4 stycznia 1921 roku w Siedlcach, był wybitną postacią w polskim świecie literackim i publicystycznym. Jego życie zakończyło się 4 lutego 2009 roku w Warszawie, gdzie zmarł po długiej i twórczej drodze artystycznej.

Był nie tylko pisarzem, ale także publicystą, scenarzystą oraz reportażystą, co sprawiło, że jego twórczość miała różnorodny charakter i obejmowała liczne gatunki literackie. Witold Zalewski miał również zaszczyt uczestniczyć w powstaniu warszawskim, co znacząco wpłynęło na jego późniejsze pisarstwo oraz spojrzenie na historię i społeczeństwo.

Życiorys

Witold Zalewski przyszedł na świat w rodzinie o bogatych tradycjach. Jego ojcem był Władysław, adwokat i major Wojska Polskiego, który zmarł w 1956 roku, a matką Wanda z Jasieńskich, która odeszła w 1991 roku. W okresie niemieckiej okupacji zaangażował się w życie literackie oraz ruch oporu; uczęszczał na tajne komplety historii na Uniwersytecie Ziem Zachodnich oraz był członkiem Armii Krajowej. W 1943 roku zadebiutował jako pisarz w piśmie „Dźwigary”.

Walczył w regionie Lubelskim, a jego udział w powstaniu warszawskim był znaczący, zwłaszcza podczas zdobywania budynku PAST-y, gdzie odniósł poważne rany. Po kapitulacji powstania w 1944 roku znalazł się w Stalagu-IVB/Z w Zeithain, gdzie przebywał do 1945 roku. Po zakończeniu wojny, w 1946 roku, rozpoczął karierę w redakcji tygodnika „Pokolenie”. Od 1948 roku był współredaktorem „Nowin Literackich”, co pozwoliło mu na aktywne uczestnictwo w życiu literackim kraju.

W latach 1952–1963 współpracował z „Przeglądem Kulturalnym”, a od 1963 do 1970 roku był związany z „Kulturą”. W latach 1967–1989 pełnił funkcję kierownika literackiego w Zespole Filmowym „Tor”. Zalewski był również członkiem Związku Literatów Polskich i 23 sierpnia 1980 roku przyłączył się do apelu 64 uczonych oraz pisarzy, nawołując władze komunistyczne do rozpoczęcia dialogu z robotnikami protestującymi. Należał do PZPR, z której zrzekł się członkostwa po 13 grudnia 1981 roku.

Jego życie zakończyło się w Warszawie, a 12 lutego 2009 roku został pochowany w grobie rodziny Zalewskich na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera D-4-28).

Twórczość

Witold Zalewski to wszechstronny twórca, którego dorobek artystyczny obejmuje liczne dzieła literackie, które zachwycają głębią i różnorodnością tematów. Poniżej przedstawiamy szczegółowy wykaz jego najważniejszych publikacji:

  • 1946 – Śmiertelni bohaterowie,
  • 1949 – Broń,
  • 1950 – Traktory zdobędą wiosnę,
  • 1951 – Urodzaj,
  • 1953 – Na wirażu,
  • 1957 – Ziemia bez nieba,
  • 1958 – W poszukiwaniu dnia dzisiejszego,
  • 1960 – Ranny w lesie,
  • 1960 – Widok Żółtej Rzeki. Chiny (seria: „Świat się zmienia”),
  • 1963 – Półsezon w wielkim świecie (seria: „Świat się zmienia”),
  • 1964 – Pruski mur,
  • 1965 – Noce i świt i inne utwory,
  • 1968 – Odmiany nadziei,
  • 1972 – Splot słoneczny,
  • 1975 – Czarne jagody,
  • 1976 – Dolina Królów,
  • 1979 – Ostatni postój,
  • 1981 – Niezwyciężeni,
  • 1985 – Pożegnanie twierdzy,
  • 1988 – Wysłannik.

Dzięki swoim utworom, Zalewski pozostawił trwały ślad w polskiej kulturze, wzbogacając ją o przemyślenia i refleksje na temat współczesności.

Ordery i odznaczenia

Witold Zalewski został uhonorowany wieloma prestiżowymi odznaczeniami, które podkreślają jego zasługi. Poniżej przedstawiamy niektóre z przyznanych mu tytułów.

  • Order Sztandaru Pracy II klasy,
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (przyznany 11 lipca 1955 roku),
  • Krzyż Walecznych,
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej (przyznany 12 stycznia 1955 roku).

Nagrody

Witold Zalewski, jako wybitny twórca, otrzymał wiele wyróżnień, które podkreślają jego znaczenie w świecie literatury.

  • otrzymał Państwową Nagrodę Artystyczną III stopnia w dziale literatury za zbiór reportaży literackich pt. Traktory zdobędą wiosnę w 1950 roku,
  • został laureatem Nagrody Ministra Kultury i Sztuki II stopnia w 1965 roku,
  • zdobył Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki I stopnia w dziedzinie literatury za książkę Ostatni pokój w 1981 roku,
  • otrzymał Nagrodę Funduszu Literatury w 1989 roku,
  • zdobył Nagrodę Literacką im. Władysława Reymonta za całokształt twórczości w 2003 roku.

Przypisy

  1. Witold Zalewski – historia spełniona [online], Rzeczpospolita [dostęp 30.09.2023 r.]
  2. Cmentarz Stare Powązki: ZALEWSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 18.12.2019 r.]
  3. Bohdan Urbankowski, Czerwona msza czyli uśmiech Stalina, t. 2, Warszawa 1998, s. 315.
  4. M.P. z 1955 r. nr 70, poz. 888 - Uchwała Rady Państwa z dnia 12.01.1955 r. nr 0/105 - na wniosek Zarządu Głównego Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa”.
  5. a b M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  6. Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s])
  7. Literatura i literaci w czasach zniewolenia
  8. Witold Zalewski w bazie filmpolski.pl

Oceń: Witold Zalewski

Średnia ocena:4.96 Liczba ocen:8